Dönerdeki büyük tehlike

Günümüzde 8 kadından 1?inde görülen meme kanserinden korunmada en büyük görev yine kadınlara düşüyor. Meme kanserinden korunmanın en etkili yollarından biri de bilinçli ve sağlıklı beslenme.Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Beslenme ve Diyet Uzmanı Gizem Keservuran; kadınlarda en sık görülen kanser tipi olan meme kanserinde beslenmenin önemiyle ilgili sorularımızı yanıtladı. 

Meme kanseri ve beslenme arasında nasıl bir ilişki vardır?

Yağda kızartılmış, tütsülenmiş besinler, yağlı tüm hayvansal besinler, yağlı şarküteri ürünleri, tereyağı, tuzlanmış ve salamura yapılmış besinler ve doğrudan ateşte pişmiş besinler örneğin döner kanserojen bileşenleri daha fazla barındırmaları bakımından risk oluştururlar. Bu tür besinler, vücutta dokularla negatif etkileşime girerek, dokunun doğal yapısını tahrip eder ve kanser riskini arttırabilir. Kanser hücreleri aynı zamanda sağlıklı-normal hücrelere ait besin öğelerini kullanır ve yararlı hücrelerin çoğalmasını da engeller. Yüksek miktarda pestisit (tarım  ilacı kalıntıları) ve yapay kimyasalların alımı da diyetle ilgili kanser riskini arttıran faktörlerdendir.
 
Doğru beslenme ile meme kanseri engellenebilir mi?

Meme kanserinin ortaya çıkışını tetikleyici faktörler arasında; yanlış beslenmenin yanında yaş, genetik miras, doğum yapma yaşı, östrojen hormonal tedavisi, alkol tüketimi ve sigara yer almaktadır. Dolayısıyla doğru beslenme ile meme kanserini engellemek değil, meme kanserinden korunabiliriz.
Kansere yol açan kötü beslenme alışkanlıları hakkında bilgi verebilir misiniz?

Beyaz un, beyaz şeker ve tuz içeriği yüksek gıdalarla beslenmek; yani beyaz ekmek tüketmek, hamur işlerinin (açma, poğaça, kek, börek, kurabiye) fazla tüketimi, fast food tarzı beslenme, yağda kızartmaları fazla tüketmek, diyetteki posa içeriğinin düşük olması yani meyve – sebze – kurubaklagil yemeklerinin tüketiminin azlığı, hazır gıdaların (hazır meyve suları, karbonatlı içecekler vb.) abur cubur diye adlandırdığımız paketli ürünlerin fazla tüketimi, çikolata, kahve, mevsim dışı sebze meyve tüketimi, sosis, salam, sucuk gibi şarküteri ürünlerinin tüketimi, yüksek ateşte ızgara edilmiş et grubu besinlerin sık tüketimi (kırmızı et, tavuk, balık, hindi eti ) küflenmiş besinler (örneğin rokfor peyniri), fazla alkol tüketimi, kansere davetiye çıkaran gıdalardır.  Bu gıdaları içeren beslenme alışkanlıklarından hızlı bir şekilde uzaklaşmalı, doğala yönelmeli ve doğru besinleri tercih etmeliyiz.

Kimyon da meme kanserinden koruyor
 
Meme kanserini engelleyici yiyecekler nelerdir?

Brokoli, karnabahar, kırmızı / beyaz lahana, semizotu, yeşil çay, çekirdekli siyah üzüm (çekirdeklerini de çiğneyerek tüketildiğinde), soya, keten tohumu, zeytinyağı, tam tahıllı gıdalar ve kimyon meme kanserinden korunmada en etkin gıdalardır. Ayrıca antioksidan içeriği yüksek olan kızılcık, kuşburnu, ahududu, böğürtlen, yaban mersini, pırasa, kuru soğan ve küçük köy elmasının içinde bulunan etken maddeler sayesinde kansere karşı koruyucu etkisi olduğu araştırmalarla kanıtlanmıştır.

Ahududu, çilek ve böğürtlen mevsiminde bol bol yenebilir, yapraklarından çay yapılabilir. Meme kanserinde nar suyu çok faydalıdır; kabuğunda ve çekirdeğinde de zengin etken maddeler vardır. Ayrıca meyve ve sebzeler mevsiminde tüketilmeli. Meyveler posasıyla yenmeli. E vitamini için selenyum açısından zengin ananas, yoğurt, enginar, brokoli, karnabahar, kırmızı ve beyaz lahana ve semizotu bolca tüketilmeli; bunlar memedeki ödemi alır.
 
Hangi besinleri tüketmek tehlikelidir?

Yağda kızarmış besinleri (patates kızartması, biber, patlıcan kızartması), sosis, salam, sucuk, beyaz un, beyaz şeker ve esmer şeker ile yapılmış tüm gıdalar, konserveler, hazır market ürünleri, paketli gıdalar, şekerli yiyecek ve içecekler, margarin ve tereyağı, abur cubur, fast food diye adlandırdığımız gıdaların tüketimi, mayonez ve yağlı sosların tüketimi tehlikelidir.
 

Kızartmadan kaçının!

Kızartmaların meme kanseri üzerinde nasıl bir etkisi vardır?

Değişik pişirme yöntemleri, yiyeceklerde bazı kimyasal bileşikler oluşturmakta, bunlar da vücutta doku harabiyetine neden olmaktadır. 5 dakika kızartma, 35 dakika ızgara ve 48 saat kaynatma dana etinde kanserojen öğelerin açığa çıkmasına neden olur. Özellikle protein içeriği yüksek besinleri kızartma ve tütsüleme yöntemi ile pişirmeden kaçınmalıyız. Yüksek ısıda protein içeriği yüksek gıdalarda kanserojen ajanlar açığa çıkmaktadır. Bu da hem meme kanseri için, hem de diğer kanser türleri için tehlike oluşturmaktadır.
 
Ekmek tüketirken kepekli, çavdar vs. hangisini tüketmek gerekir?

Her zaman vitamin – mineral içeriği tam ve zengin olan, en az öğütülmüş tam buğday ekmeği, çavdar ve yulaf ekmeği tüketilmeli. Tam buğday ekmeği; B kompleks vitaminleri, omega  3 ve omega 6 yağ asitlerinden ayrıca yine kanserden korunmada önemli yeri olan E vitamininden zengindir. Yulaf ekmeği kansere karşı koruyucu olan beta glukandan zengindir. Tam buğday, çavdar ve yulaf ekmeği, antioksaidan vitaminler açısından oldukça zengindir.
 
Meme kanseri teşhisi konulmuş bir hasta beslenmesinde nelere dikkat etmeli ? Neleri tüketmekten kaçınmalıdır?

Meme kanseri teşhisi konulmuş bir hasta koyu yeşilleri sofrasından eksik etmemeli, karnabahar, lahana, brokoli, beyaz/kırmızı lahana, havuç ve domatese (1 haziran – 15 eylül arası) mutfağında geniş bir yer ayırmalı. Soya-soya ürünleri ve keten tohumu, beyaz şeker, esmer şeker, un, şeker ilaveli yiyecekler, pastane ürünleri (açma, poğaça, börek, kek ) katkı maddeli / hazır gıdalardan uzak durmalı, “taş devri diyeti uygulamalı” yani doğal beslenmeye yönelmelidir.

Teşhisten sonra soyadan uzak durun

Bazı araştırmalar meme kanseri için soyanın önemli olduğunu söylerken bazıları da soyanın tehlikeli olduğu yönünde. Sizin bu konudaki görüşünüz nedir?

Soya ve keten tohumu meme kanserinden korunmada önemli yere sahiptir. Fakat kişiye meme kanseri teşhisi konulduktan sonra soya ve ürünlerinden ve keten tohumundan uzak durulmalı.

Örnek diyet:
 
Kahvaltı:
Tam buğday / çavdar / tahıllı ekmek + az yağlı beyaz peynir, keçi peyniri, çökelek, lor peyniri yanında bol mevsim yeşilliği (kilo problemi yoksa az miktarda zeytinyağı kullanılabilir), 1 tam ceviz içi ve katı yumurta beyazı (tam yumurta haftada 2-3 gün tüketilebilir) yanında şekersiz yeşil çay
 
Ara öğün: 1 bardak havuç suyu veya domates suyu ve mevsim meyveleri veya ev yoğurdu, ayran
 
Öğle-Akşam Yemeği: Fırın balık (hamsi – istavrit-çinekop-ithal somon) / hindi eti ve mevsim yeşilliklerinden oluşan içinde havuç rendesi bulunan salata  yanında zeytinyağlı sebze yemeği (brokoli, kabak, pırasa)  ve tam buğday ekmeği veya kurubaklagil yemeği veya bulgur pilavıNot: Mutfakta sadece zeytinyağı kullanılmalı.