KABLOLAMA

Bilgisayarlar kablo aracılığıyla birbirine bağlanırlar. Değişik kablolama teknikleri ve kablo türleri vardır.

-Koaksiyel (Coaxial)

-Twisted-Pair

-UTP (Unshielded Twisted-Pair / Koruyucusuz Dolanmış-Çift)

-STP (Shielded Twisted-Pair / Koruyuculu Dolanmış-Çift)

-Fiber-Optik

Koaksiyel Kablolar

Koaksiyel (eş eksenli) kablolar yaygın olarak kullanılan ağ kablolarıdır. Bu kabloların yaygın olarak kullanılmasının başlıca nedenleri uygun fiyatı, hafifliği, esnekliği ve kolay kullanılmasıdır. Bir koaksiyel kablo bir iletken metal telin önce plastik bir koruyucu ile, ardından bir metal örgü ve dış bir kaplamadan oluşur. Bu koruma katları iletilen verinin dış etkenlerden korunmasını amaçlar.

Koaksiyel kablonun içindeki tel iletken verileri oluşturan elektronik sinyallerin taşınmasını sağlar. İç tel genellikle bakırdır.

Koaksiyel kablonun iki tipi vardır:

-Thin (thinnet)

-Thick (thicknet)

Thinnet (ince) koaksiyel kablo .25 inç genişliğindedir. Yaygın olarak kullanılır. Verileri sağlıklı olarak 185 metre uzağa iletebilirler. Thinnet koaksiyel kablolar RG-58 standardı olarak değişik biçimde üretilmektedir.

Koaksiyel kablo tipleri:

Kablo Açıklama

RG-58 /U Tekli bakır tel

RG-58 A/U İpli tel

RG-58 C/U RG-58 A/U’nun askeri amaçlısı

RG-59 Broadband iletim için (kablolu televizyon)

RG-6 Broadband iletim için

RG-62 ArcNet networkleri için

Thicknet ise daha kalın bir koaksiyel kablodur. Thicknet kablolar 0.5 inç kalınlığındadır. Bu nedenler thicknet kablolar daha uzun mesafe veri iletiminde kullanılırlar. 500 m mesafe için kullanılan thicknet koaksiyel kablolar tipik olarak thinnet networkler için bir backbone oluşturmada kullanılır.

Mesafe Koaksiyel kablo

185 m Thinnet

500 m Thicknet

Bir thinnet koaksiyel kabloyu thicknet kabloya bağlamak için ise transceiver denilen ara birim kullanılır. Transceiver’ın network adaptörüne bağlanması için AUI ya da DIX adı verilen çıkış kullanılır. AUI (Attachment Unit Interface) anlamındadır. DIX (Digital Intel Xerox) anlamına gelir.

Koaksiyel kabloların network adaptörüne bağlanması için, ayrıca iki kablonun birbirine eklenmesi için değişik birimler kullanılır. Bu birimler şunlardır:

-BNC kablo konnektörü

-BNC T konnektör

-BNC Barrel konnektörü

-BNC Sonlandırıcı

BNC kablo konnektörü kablonun ucunda yer alır. T konnektör ise koaksiyel kabloyu network adaptörüne bağlamak için kullanılır. Barrel konnektör ise iki koaksiye kablonun birbirine bağlanmasını sağlar. Sonlandırıcılar ise kablonun sonunda yer alırlar.

Bus yerleşim biçiminde kurulan network’lerde kullanılan koaksiyel kablonun iki ucunda sonlandırıcı kullanılır. Bu sonlandırıcılar kablonun sonuna gelen sinyali yok ederler.

Twisted-Pair Kablolar

LAN’larda ve sınırlı veri iletiminde kullanılan bir diğer kablolama türü de twisted-pair kablolardır. Twisted-Pair (Dolanmış-çift) kablo iki telden oluşan bir kablodur. Twisted-pair kablolar iki türdür:

-UTP (Unshielded Twisted-Pair)

-STP (Shielded Twisted-Pair)

10BaseT network’lerde ve diğer LAN ortamlarında yaygın olarak UTP kablolar kullanılır. Maksimum UTP kablo uzunluğu 100 m dir. UTP kablo iki izoleli bakır kablodan oluşur. UTP kablolar ayrıca telefon sistemlerinde de kullanılır.

UTP kabloların beş standardı vardır:

Kategori Açıklama

Kategori 1 Ses iletiminde kullanılır

Kategori 2 4 Mbps veri iletiminde kullanılır

Kategori 3 10 Mbps veri iletiminde kullanılır

Kategori 4 16 Mbps veri iletiminde kullanılır

Kategori 5 100 Mbps veri iletiminde kullanılır

Fiber-Optik Kablolar

Fiber-optik kablolar verileri ışık olarak ileten yüksek teknoloji iletim ortamlarıdır. Fiber-optik kablolar hızlı ve yüksek kapasiteli veri iletimi için uygundur. Özellikler 100 Mbps hızında veri iletimi için kullanılır. Verilerin güvenliği açısından daha iyidir. Çünkü ışık olarak temsil edilen veriler başka bir ortama alınamazlar.

Ethernet Kablolama Sistemi

Ethernet network’lerinde dört çeşit kablolama sistemi kullanılır:

-Thick coaxial

-Thin coaxial

-Unshielded Twisted Pair

-Fiber-optic

Tablo: Etnernet networlerinde kullanılan kablo türleri ve topoloji

Özellik Kablo tipi Kablo tipi Kablo tipi

Yerleşim Bus Bus Star

Kablo tipi Thick coaxial Thin coaxial Unhielded Twisted Pair

Sinyal tekniği Baseband Baseband Baseband

Maksimum segment 500 185 100

Maksimum network 2500 1000 2500 (Thick coaxial backbone)

Her segment’te bağl. 100 30

Ara boşluğu 2.5 m 0.5 m

Konnektör tipi DB-15 BNC-T RJ-45

Network’teki istasyon 1024 1024 1024

Epmedans 50 ohms 50 ohms 75-150 ohms

Kablosuz İletişim

Kablosuz iletişim kablonun bir iletim medyası olarak kullanılmadığı bir network türüdür. Network’ler kısmen kablolu ve kablosuz olabilir. Kablosuz network’ler bazı durumlarda çok kullanışlıdır:

-Girişler vb işlek alanlarda.

-İzole edilmiş alanlarda.

-Çok sık değiştirilen mekanlarda.

-Tarihi binalar gibi kablo delikleri açılamayacak olan yapılarda.

-Güvenlik gerektiğinde.

Kablosuz network’ler üç kategoriye ayrılırlar:

-LAN’lar için.

-LAN genişletmeleri için.

-Mobil bilgisayar kullanımı için.

Bu kategoriler arasındaki fark iletişim yöntemleridir. LAN’lardaki kablosuz iletişim genellikle bilgisayarlara takılan bir transceiver birimi ile sağlanır. Bu aygıtlar sinyalleri yayınlar ve alırlar.

Kablosuz iletişimde dört teknik kullanılır:

-İnfrared

-Laser

-Dar-bant radyo (tek frekens)

-Geniş-spektrum radyo

İnfrared kablosuz network’lerde verileri taşımak için infrared ışık kullanılır. Bu yöntemde sinyal gönderme hızı yüksektir. Genellikle 10 Mbps.

Laser teknolojisi de infrared kullanımına benzer. Dar-bant radyo ise veriler bir radyo istasyonundan yayınlanıyormuş gibi yayınlanır. Aynı frekanstan gönderen ve alıcı verileri birbirine iletir.

Geniş-spektrum radyo yayını ise geniş bir frekans aralığı kullanır. Bu yöntem özellikle dar-bant sorunlarını çözmek için geliştirilmiştir. Gönderimde güvenlik için kodlama yapılır. Tipik hız 250 Kbps dir.