Kanser hakkında genel bilgiler

Her üç kişiden en az biri kan­ser hastalığına yakalanır. İn­giltere?de halen yaklaşık iki milyon kişi kanser tedavisi görmüş­tür ve bu 25 kişide birden fazladır. Bu kişilerin çoğu uzun süre yaşamış­tır. Kanser konusundaki tutumlar değişiyor ve çoğu insan için kanser konusu artık eskisi gibi tabu olmak­tan çıkıyor. Günümüzde kanser has­talan, tıpkı diğer hastalıklarda oldu­ğu gibi, kendilerine konulan tanı hakkında daha kolay konuşabiliyor. Duygularını paylaşabilmeleri, aile ve arkadaşlarının hastaya destek ver­mesini kolaylaştırıyor.

Çoğunuzun bildiği gibi, tıp ala­nında yaşanan gelişmeler kanserli kişilerin konuya bakışı üzerinde bü­yük etki yapmıştır. Her zaman iyi so­nuçlar alınmasa da, yeni binyılın başlangıcında, eskiden beri çok da­ha az korkulan diğer pek çok hasta­lıkla karşılaştırıldığında, birçok kan­serli hasta için gelecek daha umut vericidir. Tam olarak ne tür yanlışlık­ların hücrelerin kanserleşmesine yol açtığı konusunda hızla daha fazla bilgi ediniyoruz ve yeni buluşlar he­yecan veren yeni tedavilerin gelişti­rilmesini sağlıyor.

Yirminci yüzyılda kanser giderek daha yaygın hale gelmiştir. Bunun nedenlerinden biri yaşlı nüfusun art­ması ve kanserin daha çok yaşlı kim­seleri etkilemesidir. Bir diğer önem­li neden de sigaradır. Ne var ki, kan­serin yaygınlaşmasına karşın, aynı zamanda tamamen iyileşme şansı da sürekli olarak artmaktadır. Henüz tamamen iyileşme şansına sahip ol­mayanlar da daha uzun yaşamakta ve yaşam kaliteleri yükselmektedir.

Bu olumlu gelişmelerin nedenle­ri arasında erken tanı, daha etkili te­davi olanakları, daha başarılı destek­leyici tedaviler ve daha başarılı sağ­lık örgütlenmesi bulunmaktadır. Kanserli tüm hastalar artık var olan en iyi tedaviden yararlanma ve çeşitli kuruluşlardan destek görmeyi bekleyebilir.

Bir diğer gelişme de hastaların artık kanser ve tedavi seçenekleri konusunda daha bilgili olmalarıdır. Hastalar çeşitli yollardan giderek da­ha çok bilgilendirilmekte, çeşitli kaynaklardan doğru ve yazılı bilgiler elde edilebilmektedir (bk. s. 90, Ya­rarlı adresler). Pek çok hastanede hastalara bilgi verilmesi artık günde­lik bir uygulamadır. Hastalar inter­nette gezinmektedir. Haklı olarak, hastalar, artık kendi sağlıklarıyla ilgi­li karar vermede pasif bir ortak ol­maktan daha az hoşnuttur. Ayrıca, hem yerel hem de ulusal düzeyde, hastaların ve tıp mensubu olmayan diğer kişilerin kanserle ilgili sağlık hizmetlerinin planlanması ve sunul­ması sürecine aktif olarak katılmala­rını sağlayacak olanaklar hızla art­maktadır.

Bu kitapta kanserin nedenleri ya da belli kanser türlerinin ayrıntıları üzerinde durulmayacaktır. Kanserler ve tedavileri konusunda daha yay­gın kanser türleri üzerinde yoğunla-şılarak söz edilecektir. ?Yararlı adresler? başlığını taşıyan bölümde (bk. s. 90) listelenen diğer kaynak­lardan çok daha özgül bilgiler alına­bilir. Ayrıca en önemli bilgi kaynağı­nız kendi doktorunuz, hemşireniz ve diğer sağlık çalışanlarıdır.

Bu küçük kitapçığın temel amacı, kanserin özellikleri konusunda bili­nenlere, kanserli hastalar için neler yapılabileceğine ve genel olarak uy­gulanan tedavi ve bakım hizmetleri­ne yönelik kısa bir bilgi vermektir. Kanserle ilgili her şeyi inceleyen bilim dalına onkoloji adı verildiğini belirt­mekte yarar vardır; ?onkos? sözcüğü Yunanca?da kütle anlamına gelir.

İlerleyen bölümlerde, önceki bö­lümlerde yer alan bazı kavram ve te­rimleri artık bildiğiniz varsayılacaktır. Bu nedenle kitabın büyük bölümü sizin durumunuza uygunluk göster­mese de, bir başlangıç olarak kitabın en azından ilk üç bölümünü okuma­nız çok yararlı olabilir.

Bu kitap kanserli hastalar, ailele­ri, arkadaşları ve konuyla ilgilenen diğer kişiler için yazılmıştır. Amacı­mız kolaylıkla anlaşılan yararlı bilgi­ler sunarak yardımcı olmaktır.