Bilgisayarda klasör ve dosya

Dosya: bilgisayardaki bilgi kümeleridir. her türlü dosya bilgisayarda sayısal olarak bulunur. bilgisayardaki veriler basitçe 0 ve 1 sayılarından oluşur. Dosyalar her ne kadar sadece sayısal verilerden ibaret olsa da kullanılan programa göre farklı çıktı verebilir.

Bilgisayarda teknik olarak sadece iki çeşit veri bulunur: dosya ve klasör

Klasör Nedir ?

Klasörler dosyaları birbirinden ayırmak için kullanılan bileşenlerdir. Teknik olarak klasör hard diskte yer kaplamaz ve sınırsız sayıda klasör üretilebilir. Klasörler bilgisayarın dosyalara kolay erişmesini sağladığı gibi biz kullanıcıların da dosyaları kategorilememizde yardımcı olur. klasörler olmasaydı tüm resimler,belgeler,filmler,mp3 dosyaları hepsi yan yana olmak zorunda kalırdı.

Dosyalar isim olarak iki parçadan oluşur:

1- Dosya Adı: Dosyayı oluşturan parçalardan ilk bölümdür. dosya adı DOS ortamında 8 karakterden oluşur. Windows ortamında ise 250 karakter uzunluğunda olur.

2- Dosya Uzantısı : Dosya uzantıları , dosyanın içeriğine göre değişmektedir. Örneğin yazı dosyaları TXT adı ile saklanırken resim dosyaları BMP adı ile saklanır. Uzantı bir nevi dosyanın soyadı gibidir. dosyanın hangi programla açılacağını da bu uzantılar belirtir. Siz herhangi bir dosyaya çift tıkladığınızda bilgisayarınız dosyanın uzantısına bakar ve ona uygun programı çağırır. Windows ortamında uzantılar gizlenmiştir çünkü acemi kullanıcıların yanlışlıkla uzantıları değiştirmesi halinde bazı dosyalar açılmaz ve sıkıntıya sebep olur. bilgisayarınızda dosya uzantılarını görmek isterseniz şu linkteki uzantıları gösterme belgesine bakabilirsiniz.

Çok kullanılan bazı dosya uzantıları şunlardır.

Yazı Dosyaları:

TXT : en basit yazı dosyası
RTF: Zengin içerikli metin belgesi
DOC: Microsoft Word ile kaydedilmiş yazılı belge
DOCX: Microsoft Office 2007 ve üzeri ile kaydedilmiş belgedir

Resim Dosyaları:

BMP: Açık resim dosyasıdır. Paint ile değiştirilebilir
JPG: sıkıştırılmış resim dosyasıdır
GIF : Animasyonlu resim dosyasıdır
PSD: Photoshop ile üretilmiş resim dosyasıdır

Müzik Dosyaları:

WAV: Açık ses dosyasıdır. Media player ile açılabilir
MID: Eski tip müzik dosyasıdır
MP3: Sıkıştırılmış müzik dosyasıdır. winamp ile açılabilir

Film Dosyaları:

AVI: Açık film dosyasıdır. codec desteği ile media playerde izlenebilir
MPG: Sıkıştırılmış eski tip film dosyasıdır
MPEG-2 : MPG sisteminin gelişmiş versiyonudur. günümüzde Mpeg4 formatı çok kullanılmaktadır
DivX: Yüksek sıkıştırmalı Avi dosyalarıdır.
MOV: Quicktime video dosyasıdır
DAT: CD üzerindeki filmlerdir

Burada belirtilmeyen dosya uzantılarıın sitemizdeki sol üstteki arama kutusuna yazıp bulabilirsiniz. Sitemizde yüzlerce dosya uzantısı açıklamalı olarak listelenmiştir.

Bilgisayarda dosyaları birbirinden ayırmak için klasörler kullanılır.

Dosyalar yapı olarak iki gruba ayrılabilir:

1- Çalıştırılabilir Dosyalar: Bu dosyalar bilgisayarda çalışıp iş yapan dosyalardır. örneğin yazı yazmakta kullandığınız Not Defteri uygulaması çalışabilir bir uygulamadır. çalıştıktan sonra yazı dosyası üretebilir.

Bazı çalışabilir dosyalar:

EXE: En çok kullanılan uygulama dosyalarıdır
COM: sistem dosyalarıdır
BAT: birçok dosyayı sıra ile çalıştıran dosya listesidir
CMD: sistem dosyasıdır

2- Bilgi dosyaları: İçersinde bilgi bulunan dosyalardır. Bu tip dosyalar kendi başına işe yaramaz. örneğin Elinizde DOC uzantılı bir Yazı dosyası varsa Microsoft Word olmadan açıp okumanız mümkün değildir. (veya Open Office gibi uygulamalar ile açılabilir) uygulama olmadan yazı ve resim dosyası işe yaramaz. Bilgi dosyaları binlerce farklı çeşittedir. bu sebeple hepsini burada yazamıyoruz. sitemizdeki geniş listelerden bakabilirsiniz.

Dosya sistemleri

Bilgisayarda kullanılan işletim sistemine göre dosyalama sistemleri de değişiklik göstermektedir. eski tip DOS işletim sistemlerinde FAT(File Allocation Table: Dosya ayırma tablosu)sistemi kullanılmaktadır. bu sistemler hard disk üzerinde dosyaların nasıl sıralanacağını belirtir. FAT sisteminin yetersiz gelmesi ve büyük hard disklerin üretilmesiyle yeni dosya sistemleri geliştirilmiştir. Bunlardan en çok kullanılanı FAT32 ve NTFS gibi sistemlerdir. (Diğer sistemler: VFAT, NTFS-3G, ADS, EAs, HPFS)