Dizüstü bilgisayar spermleri öldürüyor!

Ofis ortamında çalışan ve çocuk sahibi olamayan erkekler için uyarı: Sıcak ortamlarda bulunmak sperm sayısını azaltıyor. Dizüstü bilgisayar, sıcak banyo, dar pantolon sperm sayısı için önemli tehlike.. Sağlıklı sperm reçetesi:

Bahçeci Kliniği Direktörü Prof. Dr. Mustafa Bahçeci, çocuk sahibi olmak isteyipte olamayan erkeklerle ilgili soruları yanıtladı. Bahçeci, özellikle ofis ortamında çalışan erkekler için tavsiyelerde bulundu.

Erkeklerde kısırlığa yol açan ilginç nedenler var mı?

Spermler için ideal olan sıcaklık 35.5 derece. Sıcak ortamlarda bulunmak sperm sayısını azaltıyor. Örneğin; diz üstü bilgisayarları uzun süre dizlerinin üzerinde kullanan erkeklerin sperm sayısı azalıyor. Sıcak ortamlarda bulunmak sperm üretimini olumsuz etkiliyor, testislerde sperm üretimi için düşük ısı gerekiyor. Hamamda, fırınlarda çalışan veya saunaya sık giden kişilerde sperm sayısında azalma görülüyor.

Riskli meslekler var mı?

Tabii… İşi gereği tarım ilaçlarıyla yakın teması olanlarda kısırlık oranı son derece yüksek. Bu kişilerin maske ile çalışması gerekir. Kişilerin yine işi ya da rahatsızlığı nedeniyle fazlaca radyasyona maruz kalmaları, demir ya da gıda fırını işçileri gibi aşırı sıcak ortamlarda çalışmaları da kısırlık nedeni olabilir. Aşırı sıcak her zaman sperm üretimini olumsuz etkiler. Kısırlık sorunu ile karşı karşıya olan erkeklere kesinlikle, sıcak su banyoları ya da saunaları tavsiye etmeyiz. Ayrıca dar iç çamaşırları da aşırı sıcak oluşturduğu için testis damarlarının genişlemesi sonucu sperm kalitesini azaltabilir.

FİZİKSEL EZİYET GİBİ

Çocuk sahibi olmak istendiğinde en büyük iş kadına düşüyor. Erkekler bir tek sperm veriyor. Erkekler için en zorlu tedavi hangisi?

Çocuk sahibi olamayan bir çift için, özellikle erkek faktörü söz konusu ise; sperm vermek bir kabus! Çünkü bütün bu işlemler, erkek için öncelikle duygusal açıdan, sonra fiziksel olarak eziyete dönüşüyor. Her ne kadar artık kısırlığın sadece kadının değil, çiftin problemi olduğunu kabullenseler ve eşlerinin elini tutup gelseler de, söz konusu kendileri ile ilgili işlemler olunca oldukça zorlanıyorlar. Bu durumdaki baba adaylarından sperm elde etmek için bazen çok uğraşıyoruz. Sperm verme işlemlerinin erkekler için kabusa dönüşmemesi gerekiyor ve bunun tıbbi bir sorun olarak algılanması büyük önem taşıyor.

ÇAPKIN ERKEKTE BİLE SORUN OLUYOR

Sperm olmaması ne demek, iktidarsızlık anlamına mı geliyor?

Erkeğin menisinde canlı veya cansız hiç sperm hücresi olmamasıdır. Bunun iktidarsızlıkla ilgisi yoktur. Seksüel olarak son derece aktif bir erkekte de bu sorun görülebilir. Ama artık bunun bile tedavisi var. TESE ile operasyonla sperm aranıyor, bazen bir tek sperm hücresi bile baba olmak için yeterli oluyor. Ama bu vakalar zor vakalardır ve biraz da şansa ihtiyaç duyulur.

Sperm üretimi ve sperm sayısı artırılabilir mi?

Doğru beslenme, hareketli yaşam, sigara, alkol, kafein alışkanlıklarının kontrolü, mevcut diyabet, tiroid yetmezliği gibi hastalıkların ve hormonal bozuklukların tedavisi, varikosel gibi sorunların cerrahi olarak düzeltilmesi, antioksidan destekler sperm sayısını artırabiliyor.

SICAK BANYO BİLE ZARARLI

Sigara, alkol ve ilaçlar sperm kalitesini düşürür mü?

Evet. Ayrıca steroid, antidepresan, sulfomidli bazı antibiyotikler, kanser tedavisinde kullanılan kimi ilaçlar da sperm kalitesi, hareketliliği ve üretimi için zararlı olabilmektedir.

PSİKOLOJİK DESTEK GEREKLİ

İster kontrol amaçlı, ister tüp bebek tedavisi için erkek sperm vermekte zorlanmıyor mu?

Tabii ki erkeğin bir kap içine sperm vermesi hiç kolay değil! Ama bunun gerekliliği için konuşuyoruz, bazen psikolog yardımı alıyor, uygun koşulları hazırlıyoruz. Daha evvel tanı için sperm verenler, daha kolay sperm verebiliyor. Ereksiyon zorluğu yaşayanlar zorlanabiliyor. Daha önceden hazırlık yapmak, zorlukları azaltabiliyor.

İMZA KARŞILIĞI VERİLİR!

Peki spermi hastanede vermekte zorlanan erkekler için evden getirilebilmesi mümkün mü?

Yarım saat içinde vücut sıcaklığında muhafaza edilmesi halinde evden getirilmesi mümkün. Bu gibi durumlarda, daha sonraki yıllarda problemlere neden olmamak için mutlaka çiftlerin spermi ne şekilde getirdiği imza karşılığında kaydediliyor.

ŞEKLİ BOZUK SPERM ERKEKTE KISIRLIK NEDENİ

Erkekte sperm hücrelerinin üretiminde sayısal azlık (oligosperm)

Hareket azlığı (astenosperm) veya yokluğu

Hücrelerin kümelenmeleri (aglütinasyon) gibi nedenler tek başına olabileceği gibi, bütün bu faktörler bir arada da bulunabilir.

SPERM SAYISINI DÜŞÜREN NEDENLER

Bazen sperm hücresi, sperm kanallarının tıkalı olması nedeniyle dışarı çıkamaz (tıkanıklığa bağlı azospermi) veya hücre yapımının olmayışı ile ilgili yapısal azospermi görülebilir. Sperm yapımı ve olgunlaşmasına ait problemler, erkek kısırlığı nedenleri arasında en geniş grubu oluşturur.

Sperm hücreleri, yeterli sayı, şekil veya hareket özelliklerinde olmamaları nedeniyle yumurtayı döllemeyebilirler.

Bazı enfeksiyon hastalıkları üreme organlarını etkileyerek testislerde sperm yapımını bozabilirler.

Ergenlik çağından sonra geçirilen kabakulak hastalığının, yüzde 25 oranında infertiliteye sebep olması en iyi bilinen örnektir.

Hormonal eksiklikler, immünolojik bozukluklar (bazı erkeklerde kendi spermlerine karşı antikorlar oluşturarak sperm hareketleri bozulabilir veya spermlerin başlarından veya kuyruklarından yapışarak hareket yeteneğini kaybedebilir) neden olabilirler.

Varikosel de sperm kalitesini bozabilir. Varikosel, erkek hastalarda yüzde 21-41 oranında görülür.

Çevresel faktörler ve hayat tarzı sperm kalitesini etkileyebilir.

KANALLARDA TIKANIKLIK OLUYOR

Çalışma ortamındaki uçucu gazlar (boya, akü sanayi), radyasyona maruz kalma ve bazı kanser tedavileri de geçici veya kalıcı olarak sperm yapımını durdurabilir.

Genetik olarak bazı erkeklerin Y kromozomunda bulunan gen değişiklikleri, sperm hücrelerinin azlığı da neden olabilir.

Sperm kanallarındaki tıkanıklıklar, spermin geçişine kısmen veya tamamen (oligospermi, azospermi) engel olabilir.

Bu durum doğuştan olabileceği gibi daha sonra oluşan enfeksiyonlara ve ameliyatların yan etkilerine bağlı olarak da ortaya çıkabilir.

SAĞLIKLI SPERM REÇETESİ

Testislerin ısısının, vücut ısısından 1.5-2 derece daha düşük olması gerekir.

İnmemiş testislerin bir an önce tedavi edilmesi gerekir.

Sıcak banyo, hamam, sauna ve dar pantolonlar vücut ısısını arttırdığı için spermleri olumsuz etkiler.

Estrojen etkisi olan besinler sperm sayısını azaltabiliyor. Denizlerdeki kirlilik nedeniyle kabuklu deniz hayvanlarında cıva, nikel gibi ağır metaller birikiyor ve bu ağır metaller sperm sayısını azaltıyor.

Sigara ve alkol kullanımı, yanlış beslenme alışkanlıkları sonucu görülen aşırı şişmanlık gibi pek çok sosyal neden büyük rol oynuyor.

Yüksek kolesterol, spermin zar yapısını bozduğu için döllenme yeteneğini azaltır ve kısırlığa neden olabilir. Bu nedenle özellikle aşırı yağlı, kolesterolü artırıcı gıdalardan uzak durmak bir erkek için çok büyük önem taşır