İtalyan Nezaketi

İtalya?da Napoli’nin kenar mahallelerinden birinde, bir Cafer-Bar da, espressolarımızı içiyorduk. İçeri giren müşterilerden biri, barmene “dua caffee, una sospeso” (iki kahve, biri askıda) dedi. İki kahve parası verdi, bir kahve içip gitti, barmen de tezgahın üzerinde asili duran çiviye bir küçük kağıt astı. Biraz sonra içeri iki kişi girdi. Onlar da “dua caffee, uno sospeso” (iki kahve, biri askıda) dediler, üç kahve parası verdiler ve iki kahve içtikten sonra gittiler. Barmen “askı”ya yine bir küçük kağıt astı. Bunun gün boyu böyle sürdüğü anlaşılıyordu. Bir süre sonra kahveye, üstü bası biraz eski, püskül, belli ki yoksul bir kişi girdi ve barmene “un caffee sospeso” (askıdan bir kahve) dedi. Barmen hemen bir kahve hazırladı ve yeni müşterinin önüne koydu. Yoksul kişi kahvesini içtikten sonra para ödemeden çıktı, gitti. Barmen ise tezgahın üzerindeki askıya taktiği kağıtlardan birini kopardı, parçalayıp çöp kutusuna attı. Bu gözlemimizin sonunda, gözlerimizi yaşartan, fakat kesinlikle örnek almamız gereken bir “İtalyan toplumsal terbiyesi” öğrendik: Yardim etmek için insanların gereksinimlerini belirlerken, yalnızca yaşamsal gereksinimlerle sinirli kalmak zorunda değiliz. Bir Napolili için, yaşamsal olmasa da kahve, günlük yasamda önemli bir yer tutmaktadır. Kahve içebilecek kadar parası olmayan kişilere yardim edebilecek düzeydeki kişiler, kendileri bir kahve içerken, fazladan bir kahve parası daha ödüyorlar. Yardim ettiği kişiyi görmedikleri için bu kişiler de daha mutlu oluyorlar, kimden geldiğini bilmedikleri bu ikramı kabul eden kişiler ise huzurlu oluyor. Yardim eden ile alan arasında, bu caffee-barıdaki garson gibi, köprü görevi yapan kişilerin ise güler yüzlü ve sevgi dolu olmaları gerekiyor. İçeri giren yoksul bir kişinin “Bana askıda kahve var mi?” diye sormasına gerek bırakmamak için “askıda kahve olduğunu” belirten kağıt parçalarını kolaylıkla görünebilen bir yere asmak ise bu olgunun çok zarif bir bölümünü oluşturmaktadır.