Kelebek

Kelebekler hemen hepimiz için sevimli hayvanlardır. Hani sevilmeyecek hayvanlarda değiller. Onlarla ilgili pek az şey biliriz ama.

Dişi kelebek hayatı boyunca, yüz ile birkaç bin arasında yumurta yumurtlar. Dişiler yumurtalarının yakınında bıraktıkları bitki konusunda çok titizlerdir. Bu bitki, onların soyunun devamı bakımından faydalıdır. Belirli bir çevrede böyle bir bitkiden sadece bir tane olması bile dişi kelebeğe yeter. Yumurtalarını oraya, o bitkinin yakınına bırakırlar.
Yumurtalar açıldığı zaman, küçük, solucana benzeyen hayvancıklar çıkar. Başlangıçta, bunlar beslenerek büyürler. Birkaç kez deri değiştirirler. Bu arada hiç durmaksızın yerler. Çünkü aldıkları besin yalnızca büyümelerini sağlamaya yetmeyecek. Kelebek, oldukları zaman varlıklarını sürdürebilmeleri için depo da edilecektir. Zamanla, alınan besin sayesinde kanatlar, emme boruları ve bacaklar oluşur. Tırtıl, kelebek haline gelir. Belirli bir zaman geldiğinde, tırtıl değişme anının da geldiğini hisseder. Ve asılıp sarkacağı bir koza örer. Baş aşağı asılır ve tırtıl derisinden sıyrılıp bir “krizalid” halini alır.

Krizalid, ipekten bir düğme izlenimi veren kozaya, vücudunun nihayetindeki keskin bir uçla asılıdır. Krizalid haftalarca ve hatta aylarca uykuda kalabilir. Bu sürede, gerçek bir değişim geçirmektedir. Zamanı gelince, artık yetişkin bir böcek olmuştur. Krizalid kabuğundan çıkınca bir kelebek gibi görünür lakin, başlangıçta hemen uçamaz. Kanatlarının kuruyup yayılması, güçlenmesi için saatlerce bekler. Uçuşa hazır olup olmadığını anlamak için, kanatlarını hafifçe öne arkaya hareket ettirir. Daha sonra ise, ilk uçuş için kanatlarını açarak havalanır.

Yaşlı bir kelebek ortalama bir ay kadar yaşar. Fakat, birçok kelebek doğal ortamda oluşan tehlikelerden ötürü daha kısa bir hayata sahip olurlar. Küçük kelebekler bir hafta civarı yaşarlar. Lakin bazıları çok nadirde olsa, dokuz aya kadar bir hayat sürdürebilirler. Geceleri veya fırtınalı havalarda çoğu kelebek, çimenlerin arasına, bir yaprağın altına ya da kayaların oyuklarını kendilerine siper alarak uyumayı tercih ederler.

Kelebekler hortumları ile beslenirler. Bu sebeple besinlerinin sıvı halde olması gerekir. Başlıca besin kaynaklarından biride çiçek nektarıdır. Bazı kelebekler ise ihtiyaçları olan besinleri topraktan yudumlamak için çamur birikintilerine giderler. Birçok kelebek yumurtalarını tırtıllar tarafından yenilen bitkilerin üzerine bırakırlar. Bazı çeşit kelebekler yaprakların üstüne, bazıları altına bazıları ise tam arasına bırakırlar.

Bir kelebeğin kanadına dokunduğumuz zaman, parmaklarımıza birtakım tozlar bulaşır. Kelebeklerin uçmasına yardımcı olan kanatlarına zarar vermiş oluruz. En iyisi kelebeklerin kanatlarına hiç dokunmamaktır. Ve önemli bir konu daha, lütfen artık kelebek koleksiyonu yapmaktan vazgeçelim.