Kemiklerin sessiz hırsızı: Osteoporoz

Kemiklerin sessiz hırsızı: Osteoporoz…

Osteoporoz, ortalama yaşam süresinin uzaması ve yaşlı nüfusun artmasıyla, birlikte günümüzde en sık görülen hastalıklardan biri haline gelmiştir.

(Habersaglik-Istanbul) Yapılan çalışmalar; 50 yaş üzerindeki her 3 kadından 1?inin ve her 5 erkekten 1?inin, hayatının bir döneminde kırık yaşayacağını gösterirken, uzmanlar en iyi tedavinin korunma olduğunun altını çiziyor.
Osteoporoz, vücudumuzdaki kemiklerin sertliklerinin azalıp, kalitelerinin bozulması sonucunda daha zayıf ve kırılabilir hale gelmeleri ile ortaya çıkan ve tüm iskeletimizi etkileyen sistemik bir hastalıktır. En önemli sonucu ise vücutta oluşan kırıklardır. Osteoporoz, daha çok kadınların yaşadığı maruz kaldığı bir hastalık olarak bilinse de, aslında erkekleri de etkileyen önemli bir sağlık problemi. Yapılan çalışmalar, 50 yaş üzerindeki her 3 kadından 1?i ve her 5 erkekten 1?inin hayatının bir döneminde kırık yaşayacağını gösteriyor.
Osteoporozun bilinen en önemli risk faktörü ise yaşlanma. İçinde bulunduğumuz yüzyılda hastalıkların tanı ve tedavisinde yaşanan olumlu gelişmeler, insanların ortalama yaşam sürelerini uzatsa da, yaşla birlikte artan pek çok hastalık gibi osteoporozu da sağlık gündeminin ilk sıralarına oturtuyor. Çünkü, tüm dünyada yaşlı nüfusun artmasıyla birlikte osteoporoz ve osteoporoza bağlı kırıkların görülme sıklığında da önemli bir artış yaşanıyor. Günümüzde, kalça kırıklarından ölüm, kalp ve kanser hastalıklarına bağlı ölümlerden sonra üçüncü sırayı alıyor.
Osteoporozun, kadınlarda özellikle menopozdan sonra sık görülen bir kemik hastalığı olduğunu söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Semih Akı, osteoporozun önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olmasına karşın, bu konudaki bilgi eksikliği yüzünden büyük kitlelerin kırık riski ile karşı karşıya olduğunu vurguluyor. Sağlık bilincinin en yüksek olduğu ABD?de bile osteoporozlu veya düşük kemik yoğunluğu olan hastaların yarısının bu durumun farkında olmadıklarını ifade eden Prof. Dr. Akı, ?ABD?de 10 milyon osteoporoz hastası bulunuyor. Yaklaşık 34 milyon kişi ise düşük kemik yoğunluğuna sahip. Bu hastaların yüzde 80?ini kadınlar oluşturuyor. Ayrıca bu hastaların yarısı durumlarının farkında bile değil. Hastalar, kırıkla hekimin karşısına geldiklerinde ise artık çok geç oluyor. Oysa osteoporoz konusundaki en başarılı tedavi korunmadır.? diyor.

KEMİK KAYBI 30 YAŞINDAN SONRA BAŞLIYOR

Kemikler aslında olarak yapım ve yıkım faaliyetleriyle sürekli yenilenen canlı dokular. Bu yapım ve yıkım süreci, kadınlarda 30 yaşına kadar dengeli bir şekilde devam ederken, bu yaştan itibaren denge, yıkımın lehine değişiyor. Doruk kemik kütlesinin oluştuğu 30 yaşından sonra kadınlarda, yıllık yüzde 0.5’lik bir oranda geri dönüşümsüz kemik kaybı başlıyor. Bu kayıp, özellikle menopozdan itibaren daha da hızlanıyor ve menopozda olan bir kadın her yıl tüm vücut kemik dokusunun yüzde 1 ile 1.5’lik bir kısmını kaybediyor. Bu kayıplar, 10 ile 15 yıllık hızlı bir dönemden sonra oldukça azalıyor. Bu aşamaya kadar kaybedilen kemik dokusu miktarı, kadının ileride kemik kırığıyla karşılaşıp karşılaşmayacağını belirleyen en önemli etkenlerden birini oluşturuyor. Osteoporoz en fazla, vücudun yükünü taşıyan omurları etkiliyor. Tüm osteoporoz olgularının yüzde 47’si omurlarda, yüzde 20’si kalçada, yüzde 13’ü bileklerde ve yüzde 20’si diğer kemiklerde görülüyor. Omurlardaki çökme kırıklarına bağlı olarak, özellikle ileri yaşlarda boyda kısalma oluşabiliyor. Başta kalçada olmak üzere diğer kemiklerde de, hafif düşmeler sonucunda veya kendiliğinden, ölümcül olabilen kırıklar oluşuyor. Osteoporozun en önemli sonucunun kırık ve buna bağlı olarak gelişen sakatlıklar olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Akı, ?50 yaşın üzerinde kalça, omur ve el bileği kırılma riski, kadınlarda yüzde 40, erkeklerde ise yüzde 13 olarak kabul ediliyor. Bu istatistiksel veriler, her 50 yaşın üzerindeki 10 hastadan 4 tanesinin kalça, omur ya da el bileği kırığı ile karşılaşma riskine sahip olduğunu ortaya koyuyor. Kırığın maliyetlerini ve sosyal yönünü ortaya koyduğunuzda ise ortaya büyük problemler çıkıyor. Bugün ABD de yılda 1.5 milyon kırık meydana geliyor. Bunun 300 binini kalça, 700 binini omur, 250 binini el bileği, 300 binini ise diğer kırıklar oluşturuyor. Kalça kırığına maruz kalan hastaların yüzde 20?si, ne yazık ki ilk 1 yıl içerisinde kaybedilirken, yüzde 30?dan fazlası sakat kalıyor. 1990?lı yılların başında 1.7 milyon olan kalça kırığı sayısının, 2050 yılında 6.5 milyona çıkacağı öngörülüyor.zannediliyor? diyor.